Szkodniki w ogrodzie - jak skutecznie się ich pozbyć?

Szkodniki ogrodowe potrafią utrudnić życie każdemu ogrodnikowi. Niszczą liście i korzenie roślin zagrażając ich zdrowiu, hamując wzrost i rujnując plony. Kluczem do szybkiej eliminacji szkodników jest ich prawidłowa identyfikacja, pozwalająca na podjęcie odpowiednich kroków w walce z tymi nieproszonymi gośćmi. Dowiedz się jakie rodzaje szkodników ogrodowych są najczęściej spotykane i jakie strategie zastosować aby jak najszybciej się ich pozbyć .

Jakie szkodniki grasują w ogrodzie?

Aby dobrać odpowiednie środki do skutecznej obrony ogrodu przed szkodnikami, musisz wiedzieć z kim masz do czynienia. Podpowiadamy jak rozpoznać szkodniki grasujące w Twoim ogrodzie i jak skutecznie je wyeliminować.

Mszyce

Są jednymi z najczęściej spotykanych szkodników ogrodowych. To niewielkie owady, które żerują w bardzo licznych koloniach . Ich ciała mogą mieć różne kolory w zależności od gatunku - zielone, żółte, czerwone lub czarne. Owady te mogą zaatakować każdą roślinę, niezależnie od jej wielkości. Żerują na wierzchołkowych pędach, młodych liściach i pąkach kwiatów, wysysając z nich soki. W wyniku działania mszyc dochodzi do skręcania, zniekształcania i usychania pędów i liści rośliny, co z kolei skutkuje zahamowaniem jej wzrostu. Te maleńkie owady mogą także przenosić różne choroby roślinne infekując kolejne okazy w ogrodzie.

Jeśli mszyc jest niewiele możesz spróbować usunąć je mechanicznie przecierając zaatakowane liście wilgotną szmatką , jednak metoda ta może być niewystarczająca gdy kolonia owadów jest liczna. Wówczas najlepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie specjalnych środków chemicznych . Na rynku znajdziesz preparaty do stosowania doglebowego lub w formie oprysków.

W ochronie ogrodu przed mszycami mogą pomóc też ich naturalni wrogowie, czyli owady z rodziny biedronkowatych, złotookowatych czy zbygoatych. Aby zwiększyć ich liczebność w ogrodzie posadź w nim żółte kwiaty, które są szczególnie atrakcyjne dla biedronek lub zawieś specjalny domek dla owadów. Do walki z mszycami warto wykorzystać też rośliny bogate w olejki eteryczne , których zapach odstrasza mszyce np. lawendę lub komarzycę.

Ślimaki

Poważnym zagrożeniem dla roślin ogrodowych są nie tylko owady, ale również małe zwierzęta, np. ślimaki. Te wyjątkowo żarłoczne szkodniki mogą uszkodzić i zniszczyć praktycznie każdą część rośliny - liście, łodygi, kwiaty i pąki, młode pędy, a nawet korzenie. Ślimaki pojawiają się masowo przy dużej wilgotności, szczególnie po deszczu. Żerują głównie w nocy, a w dzień unikają słońca. Jeśli pojawią się w Twoim ogrodzie trudno będzie je przegapić lub pomylić z innym szkodnikiem. Objawem ich żerowania są nieregularne otwory wygryzione w różnych częściach roślin i błyszczące ślady śluzu na ziemi .

Największym zagrożeniem dla roślin są ślimaki nagie, czyli bez muszli. To one powodują najwięcej szkód w ogrodzie. Sposobem na zmniejszenie ich liczebności jest ręczne odławianie lub zastawianie pułapek. Do walki ze ślimakami można też wykorzystać rośliny, takie jak aksamitki czy nagietki, które działają na nie odstraszająco . Jeśli naturalne metody zawiodą, pozostają jeszcze specjalne granulaty , które zjedzone przez ślimaki doprowadzają do ich zamierania w kryjówkach, a tym samym do skutecznego zmniejszenia ich populacji.

Pędraki

Pędraki - to nazwa, którą określane są larwy różnych gatunków chrząszczy. Pędraki żerują w ziemi. Podgryzają korzenie roślin, co prowadzi do pogorszenia ich wyglądu, a nawet zamierania. W naszym klimacie najczęściej spotykane są larwy chrabąszcza majowego. Są to owady o długości ok. 3 cm, ich ciała są białe, a głowy brązowe. Posiadają także trzy pary dość długich odnóży.

Pędraki można zwalczać za pomocą metod naturalnych lub środków chemicznych. Szkodniki te nie tolerują niektórych roślin np. cebuli, gorczycy czy gryki , dlatego warto wprowadzić je do ogrodu. Innym sposobem jest wzruszenie ziemi, które sprawia, że larwy wydobywane są na powierzchnie, gdzie łatwo padają ofiarą swoich naturalnych wrogów - ptaków. Jeśli naturalne metody okażą się niewystarczające sięgnij po specjalne preparaty chemiczne.

Warto wiedzieć, że nie wszystkie pędraki to szkodniki . W ogrodzie możesz znaleźć także larwy niektórych pożytecznych i rzadkich owadów, które nie żywią się korzeniami roślin, a jedynie martwą materią organiczną. Jednym z nich jest kruszyca złotawka , na którą możesz natknąć się w kompoście, sianie, słomie albo spróchniałym drewnie. Larwy kruszycy rozpoznasz po krótkich odnóżach, wystających niewiele poza obręb ich ciała.

Turkuć podjadek

To jeden z największych owadów żyjących na terenie Polski. Dorosły osobnik może osiągać rozmiary do 6-7 cm. Turkucie mają ciemnobrązowy kolor. Ich ciała wyposażone są w charakterystyczne, grube przednie odnóża umożliwiające kopanie tuneli pod ziemią, zaś odwłok zakończony jest dwoma długimi wypustkami. Posiadają także niewielkie skrzydła.

Turkucie większość czasu spędzają pod ziemią. Są właściwie wszystkożerne. Żerują na bulwach roślin i podgryzają ich korzenie, ale zjadają również larwy innych owadów i małe ślimaki, czym przyczyniają się do zmniejszenia liczebności tych szkodników w ogrodzie. Do pozytywnych aspektów obecności turkucia podjadka zalicza się też spulchnianie ziemi. Jeśli owadów jest tylko kilka, nie stanowią one dużego zagrożenia dla upraw, jednak jeśli rozprzestrzenią się za bardzo, mogą doprowadzać do obumierania roślin .

Turkuci można pozbyć się na kilka sposobów - stosując uniwersalne środki owadobójcze, np. granulat na ślimaki lub domowe sposoby, wśród których najpopularniejszym jest zalewanie podziemnych korytarzy turkuci olejem lub wodą z płynem do naczyń. Ten domowy sposób pozwala wywabić turkucia na powierzchnię, gdzie można go złapać, jednak stosowanie tego sposobu może mieć niekorzystny wpływ na rośliny rosnące w pobliżu.

Inna metodą jest zastawienie pułapki na turkucia . Metodę tę stosuje się jesienią. Polega ona na zakopaniu w ogrodzie końskiego obornika, który rozkładając się w glebie jednocześnie ją ociepla. Turkucie poszukujące ciepłych miejsc do zimowania trafiają prosto do zakopanego w ziemi nawozu. Następnie, przed pojawieniem się pierwszych przymrozków lub wczesną wiosną, należy wykopać obornik wraz z owadami i usunąć go z ogrodu. Aby odstraszyć turkucie, warto zasadzić w ogrodzie kilka roślin, których te owady unikają, np. szałwię, macierzankę .

Gąsienice

Gąsienice to larwy motyli, które często żerują na liściach, pędach i kwiatach roślin ogrodowych powodując liczne zniszczenia i doprowadzając do powstawania gołożerów, czyli całkowitego pozbawienia rośliny liści. Aby dowiedzieć się, czy to właśnie te szkodniki sieją spustoszenie w Twoim ogrodzie, zwróć uwagę na charakterystyczne ślady ich obecności, takie jak dziury w liściach i liście praktycznie pozbawione miąższu, czy też same gąsienice widoczne na roślinie.

W zależności od gatunku owada, gąsienice mogą różnić się od siebie kolorem, jednak ich zwalczanie wygląda tak samo. Skutecznym sposobem na zmniejszenie ilości tych szkodników jest ręczne usuwanie poszczególnych osobników. Można też spłukać je strumieniem wody, a następnie pozbyć się larw, które spadły na ziemię. Dobrym rozwiązaniem są też pułapki lepowe. Jeśli gąsienice nie dają za wygraną, możesz zastosować oprysk chemiczny.

Krety

To niewielkie ssaki, których obecność w ogrodzie może być uciążliwa. Podczas drążenia podziemnych tuneli krety uszkadzają korzenie roślin, a po ich wizycie na powierzchni pozostaje duże kretowisko, które rzuca się w oczy szczegónie na wypielegnowanym trawniku. Choć krety niekiedy mogą być kłopotliwe, to jednocześnie są to zwierzęta pożyteczne dla ekosystemu ogrodu. Zjadają pędraki, które są dużo groźniejsze dla roślin oraz utrzymują zdrową strukturę gleby.

Krety objęte są ścisłą ochroną, dlatego ich zabijanie za pomocą trutek i pułapek jest zabronione. Istnieją jednak naturalne sposoby, które pomogą odstraszyć kreta dewastującego Twój trawnik. Posadź w ogrodzie rośliny, których te zwierzęta nie tolerują, np. czosnek, miętę, bazylię, lawendę lub łobodę. Możesz także wykorzystać odstraszacze na krety, czyli urządzenia emitujące ultradźwięki.

Nornice

To nieduże gryzonie o wyglądzie zbliżonym do myszy. Nornice prowadzą nocny tryb życia. Drążą pod ziemią długie korytarze, które tworzą skomplikowaną sieć połączeń. Niestety, korytarze te mogą powodować zapadanie się trawnika. Nornice są kłopotliwe także z innego względu - odżywiają się korzeniami, owocami i pędami roślin, dlatego mogą powodować szkody w uprawach.

Do odstraszania nornic wykorzystuje się podobne metody jak w przypadku kretów. Dobrym pomysłem jest posadzenie w ogrodzie roślin, których te gryzonie nie lubią - czosnku, mięty, czarnej porzeczki, nostrzyka, czy wilczomlecza. Na nornice zadziałają też specjalne odstraszacze dźwiękowe.

Karczowniki

To gryzonie nazywane niekiedy szczurami wodnymi ze względu na długie ogony upodabniające je do tych zwierząt. Dorosłe osobniki osiągają rozmiary od 13 cm do 25 cm. Podobnie jak krety i nornice, również karczowniki drążą podziemne tunele, a nadmiaru ziemi pozbywają się wypychając go na powierzchnię. W ten sposób na trawniku powstają nieestetyczne kopce. Karczownik żywi się korzeniami niektórych roślin, może również podgryzać młode sadzonki drzew ozdobnych i owocowych. Poza tym jest też naturalnym wrogiem owadów i pędraków, które z chęcią zjada.

Aby pozbyć się karczownika zastosuj metody odstraszające. Przez kopiec włóż do tunelu karczownika jedną z roślin, której zapach działa na niego drażniąco. Możesz wykorzystać do tego czarny bez, lawendę, aksamitki lub miętę. W walce z karczownikiem sprawdzą się też odstraszacze dźwiękowe.

Jakie środki zapobiegające szkodnikom stosować w ogrodzie?

Aby skutecznie zapobiegać pojawieniu się szkodników w ogrodzie, warto sięgać po różnorodne, ale zrównoważone metody. Przede wszystkim warto wprowadzić do ogrodu rośliny, które ze względu na drażniące zapachy działają odstraszająco na niektóre szkodniki. Rośliny tego rodzaju możesz posadzić w strategicznych miejscach, np. w pobliżu rabat i obszarów najbardziej narażonych na ich atak.

Ponadto różnorodność gatunków roślin w ogrodzie sprzyja tworzeniu ekosystemu, który jest bardziej odporny na plagę szkodników. Dzięki wprowadzenia do ogrodu roślin, które przyciągają naturalnych wrogów szkodników, jak np. kwiaty o żółtej barwie i rośliny miododajne, przyczynisz się do utrzymania równowagi ekosystemu.

Bardzo ważne jest unikanie nadmiernego stosowania chemicznych środków ochrony roślin, aby nie szkodzić pożytecznym owadom i nie zakłócać naturalnych procesów w ogrodzie.

Korzystając z wymienionych metod możesz skutecznie zminimalizować wpływ szkodników na swoje rośliny, jednocześnie dbając o harmonię i równowagę w ogrodowym środowisku.

Szkodniki ogrodowe - podsumowanie

Walka ze szkodnikami często bywa trudna, długotrwała i uciążliwa, jednak przy zastosowaniu odpowiednich metod nie będzie bezowocna. Podstawą dla skutecznej eliminacji nieproszonych gości odwiedzających ogród jest ich prawidłowa identyfikacja. Z większością szkodników możesz poradzić sobie za pomocą metod naturalnych, jednak w wyjątkowo trudnych przypadkach trzeba sięgnąć po specjalne preparaty chemiczne. Ważne, aby te drugie stosować w rozsądnych ilościach i o odpowiednich porach dnia, zgodnie z zaleceniami producenta. Działania przyniosą lepszy efekt jeśli podejmiesz je odpowiednio wcześnie, dlatego jeśli zauważysz oznaki obecności szkodników - działaj!