Permakultura - czym jest i jak uprawiać ogród permakulturowy?

Permakultura to projektowanie środowiska i całych systemów, takich jak ogrody, gospodarstwa rolne czy społeczności, na wzór naturalnych ekosystemów. To specyficzne podejście do projektowania oparte jest na zasadach zrównoważonego rozwoju, gdzie wszystkie procesy przebiegają zgodnie z naturalnymi wzorcami obserwowanymi w przyrodzie. Ogród permakulturowy jest miejscem, w którym uprawa roślin odbywa się z poszanowaniem dla środowiska naturalnego oraz z wykorzystaniem jego własnych procesów i zasobów, praktycznie bez ingerencji człowieka. Czym charakteryzuje się ogród permakulturowy i jakie korzyści niesie taki sposób uprawy? Oto wszystkie informacje, których potrzebujesz, aby założyć i prowadzić swój ogród zgodnie z zasadami permakutury.

Ogród permakulturowy — czym jest?

Ogród permakulturowy to ekologiczny sposób uprawy roślin, w którym wszystkie procesy przebiegają zgodnie z prawami natury. Filozofia permakultury zakłada stworzenie kompleksowego ekosystemu, w którym rośliny, zwierzęta, mikroorganizmy oraz człowiek współdziałają w sposób wzajemnie korzystny, tworząc zrównoważoną społeczność biologiczną. Ogród tego rodzaju jest projektowany i pielęgnowany w sposób harmonijny, a ingerencja człowieka w zachodzące w nim procesy powinna być ograniczona do absolutnego minimum.

Jest to podejście zupełnie odmienne w stosunku do współczesnego rolnictwa bazującego na mechanizacji, stosowaniu nawozów i chemicznych środków ochrony roślin, w celu osiągnięcia jak najbardziej obfitych upraw, nawet kosztem degradacji środowiska naturalnego i obniżenia wartości odżywczych produktów. W ogrodnictwie permakulturowym najważniejsza jest obserwacja przyrod y i dostosowanie się do jej rytmu oraz rządzących nią praw, bez agresywnych ingerencji w środowisko, strukturę gleby i cykl życia roślin. Korzyści wynikające w takiego sposobu uprawy ogrodu to przede wszystkim ekologiczne, zdrowe plony, ale także oszczędność czasu, bowiem permakulturowy ogród wymaga zdecydowanie mniej pracy.

Jak założyć ogród permakulturowy?

Pierwszym i najważniejszym aspektem podczas zakładania ogrodu permakulturowego jest skrupulatne planowanie. Rośliny, zarówno te ozdobne, jak i te w ogrodzie warzywnym, powinny być dobrane do warunków panujących w Twoim ogrodzie. Rośliny różnią się pod względem wymagań dotyczących rodzaju stanowiska ze względu na nasłonecznienie (słońce, półcień, cień) oraz rodzaju gleby i podłoża (m.in. piaszczyste, gliniaste, o odczynie kwaśnym lub alkaliczne, mocno przepuszczające lub zatrzymujące wodę). Jeśli wymagania danego gatunku będą zgodne z warunkami panującymi w siedlisku, rośliny będą w stanie zdrowo rosnąć, bez konieczności stosowanie dodatkowych zabiegów i środków chemicznych.

Pamiętaj także, że siew i sadzenie warzyw, ziół, czy krzewów ozdobnych powinno odbywać się o odpowiedniej porze, optymalnej dla każdego gatunku. Dzięki temu sadzonki będą rozwijały się prawidłowo, będą także bardziej odporne na choroby i szkodniki.

Samo rozmieszczenie roślin oraz sposób sadzenia i siewu są w ogrodzie permakulturowym swobodne i niesymetryczne, nawiązujące do tego, w jaki sposób odbywa się to w naturze. Nasiona możemy rozrzucić luźno, naturalnym gestem, aby kiełkowały tam, gdzie spadną, z kolei sadzonki znajdą swoje miejsce na grządce permakulturowej. Ten rodzaj grządki tym różni się od tradycyjnego ogrodu, że może zawierać wiele roślin o różnych wysokościach, kształtach i funkcjach.

Jak zmienić klasyczny ogród w permakulturowy?

Jeśli chcesz założyć ogród permakulturowy w miejscu uprawianego tradycyjnie ogrodu, musisz przygotować się na wprowadzenie pewnych zmian w podejściu i praktykach ogrodniczych, ale również w strukturze samego ogrodu. Taka zmiana nie jest trudna, lecz wymaga nieco cierpliwości. Aby zacząć uprawiać rośliny w myśl zasad permakultury warto stopniowo wprowadzać elementy takie jak kompostowanie, zbieranie wody deszczowej, sadzenie roślin odpornych na lokalne warunki oraz wykorzystanie naturalnych metod kontroli szkodników . Rośliny jednoroczne pozostaw na grządce i nie wykopuj ich. Kiedy obumrą i rozłożą się, ich szczątki wzbogacą glebę.

Drugim, znacznie bardziej radykalnym rozwiązaniem, jest przekopanie całego ogrodu, usunięcie roślinności, która się w nim znajduje i zastąpienie jej nową, dobraną zgodnie z zasadami permakultury.

Zasady prowadzenia ogrodu permakulturowego

Główne zasady prowadzenia ogrodu permakulturowego opierają się na szerokim zakresie praktyk, które promują harmonijne współistnienie z otaczającą przyrodą. Oto najważniejsze z nich:

Obserwacja przyrody i respektowanie naturalnych cykli - w permakulturze ogród traktowany jest jako całość, w której wszystkie elementy wzajemnie na siebie oddziałują i są ze sobą nierozerwalne połączone. Ogrodnik powinien więc obserwować przyrodę i uwzględniać naturalne cykle w niej zachodzące, np. cykl życia roślin czy dynamikę środowiska.
Wspieranie różnorodności biologicznej - ogrody permakulturowe powinny stwarzać dobre warunki dla współistnienia różnych gatunków roślin i zwierząt, m.in. owadów, ptaków czy mikroorganizmów. Różnorodność biologiczna wspiera odporność ekosystemu na szkodniki, choroby oraz zmiany środowiskowe.
Wykorzystywanie naturalnych zasobów - w ogrodzie permakulturowym możemy używać tylko i wyłącznie naturalnych zasobów takich jak woda deszczowa do podlewania czy naturalny kompost do nawożenia. Permakultura w ogrodzie nie dopuszcza stosowania żadnych chemicznych nawozów ani oprysków. Zasada ta odnosi się także do minimalizacji odpadów poprzez recykling i ponowne wykorzystanie np. elementów organicznych, które możemy wykorzystać w kompostowniku.
Minimalizacja interwencji człowieka - zgodnie z zasadami permakultury, interwencja człowieka w środowisko naturalne powinna być jak najmniejsza. Oznacza to również brak mechanicznych działań, takich jak przekopywanie i oranie gleby, które mogłyby zakłócić naturalne procesy w środowisku.
Harmonia i wspieranie synergii - uprawa permakulturowa na działce polega na komponowaniu i zestawianiu ze sobą różnych elementów ekosystemu w taki sposób, aby na siebie oddziaływały i razem współdziałały. Dla przykładu możesz posadzić obok siebie rośliny o podobnych wymaganiach względem stanowiska oraz wprowadzić rośliny przyciągające pożyteczne owady do walki ze szkodnikami.

Uprawa i pielęgnacja ogrodu permakulturowego

Ogrody permakulturowe bardzo często wykorzystywane są głównie do uprawy roślin jadalnych. Warzywnik w takim ogrodzie wygląda nieco inaczej niż w swojej tradycyjnej odmianie. Grządka permakulturowa jest projektowana w taki sposób, aby w maksymalnie wykorzystywała dostępne, naturalne zasoby oraz wspierała różnorodność biologiczną. Z tego względu nie znajdziemy na niej równo rozmieszczonych rzędów warzyw jednego rodzaju. Wręcz przeciwnie, rośliny powinny być różnorodne. W permakulturze stosuje się także technikę kompanowania roślin, czyli sadzenia obok siebie gatunków wzmacniających się nawzajem. Zgodna z filozofią permakultury jest również uprawa wielopoziomowa (np. wertykalna). W takich ogrodach często zauważyć można także tzw. spiralę ziołową.

Najważniejsze zasady uprawy i pielęgnacji ogrodu permakulturowego to unikanie kopania i orania gleby . Grządki można nawadniać zebraną wcześniej deszczówką, ale tylko wówczas, gdy jest to niezbędne. W celu ochrony gleby i poprawy jej jakości można zastosować ściółkowanie. Ta technika ogrodnicza polega na przykryciu ziemi warstwą ściółki (może to być np. sucha trawa, słoma, liście, kora drzewna, kompost czy trociny), która pomaga zatrzymać wilgoć w glebie, skutecznie utrudnia wzrost chwastów i chroni przed erozją powodowaną deszczem i wiatrem. Ponadto, rozkładająca się ściółka staje się źródłem składników odżywczych dla mikroorganizmów, co poprawia strukturę gleby.

W ogrodzie permakulturowym nie stosuje się też żadnych chemicznych oprysków. Do walki ze szkodnikami wykorzystujemy naturalne metody, takie jak sadzenie roślin odstraszających, np. czosnku czy mięty , lub przyciąganie naturalnych wrogów szkodników — ptaków, owadów, jeży. Aby zachęcić te zwierzęta do osiedlenia się w naszym ogrodzie, możemy zbudować domki dla owadów i dla jeży lub zawiesić budki lęgowe dla ptaków. Różnorodność biologiczna sprawia, że rośliny i zwierzęta zamieszkujące ogród współpracują ze sobą, utrzymując równowagę w ekosystemie.

Ogrodnictwo permakulturowe — podsumowanie

Prowadzenie ogrodu permakulturowego opiera się na zasadach odpowiedniego gospodarowania zasobami, harmonijnego współistnienia z naturą oraz minimalnej ingerencji człowieka. Działając w zgodzie z zasadami permakultury możemy stworzyć ogród ekologiczny i niemal samowystarczalny, co oznacza zdrowsze i wolne od chemii uprawy, ale także mniej pracy w ogrodzie!

Wpisy, które mogą Cię zainteresować:

Wyszukiwania powiązane z tematem:

fotel do ogrodu hamak ogrodowy ze stelażem fotel brazylijski